Witam!
Spróbujmy uporządkować posiadaną wiedzę. Szczątkową, ale jednak!
Otóż w Zgorzelcu w czasie wojny planowano budowę trzech obiektów podziemnych. Prawdopodobnie dwa zdążono wykorzystać.
Jak się wydaje były to:
- piwnice browaru
"Landeskrone" (obiekt o oznaczeniu kodowym
"Else") oraz,
- obiekt wykuty w skarpie kamieniołomu granitu (o powierzchni 500 m2).
W tym drugim miano wytwarzać urządzenia elektryczne do samolotów (został on zarezerwowany w październiku 1944 r.).
Trzeci obiekt pozostaje zagadką. Na jego temat wiadomo jedynie, że 08.01.1945 r. nadano mu kryptonim
"Serezit".
Być może obiekt umieszczony w kamieniołomie oraz ten o nazwie "Serezit" należałoby łączyć z ulokowanymi w Zgorzelcu zakładami
Opta Radio (niem. Opta Radio A.G. Werk III Görlitz-Moys, przy Winterfeldstrasse 31)

: Produkowano w nich (tj. w Opta Radio) m.in. części do stacji radarowych typu "Lichtenstein" i "Würzburg" oraz różne urządzenia lampowe. Dawna Winterfeldstrasse 31 (ob. Reymonta 24/31) to zagadka. Przed wojną pod tym adresem miała mieścić się fabryka Fritza Herrmanna produkująca ponoć wyroby bawełniane i włókiennicze. Pytanie, czy ten szyld nie był później przykrywką dla przeniesionych tam (do Zgorzelca) w 1943 r. filii zakładów Opta Radio A.G.? W relacjach przewija się wątek podziemi pod tym zakładem.
Zagadką są losy (powojenne) zakładów wymienionych w "Wykazie obiektów opuszczonych i niewłaściwie zagospodarowanych" (noszącego datę: 13 lutego 1953 r.), gdzie figuruje na ten temat ledwie mała wzmianka:
Cytuj:
10. Pow. gm. Zgorzelec.
Na terenie Polskich Zakładów Pasów i Artyk. Techn. znajdują się podziemne schrony w ilości ok. 20 są o wymiarach 3 x 5, 4 x 5, 8 x 5 m Oświetlenie było rozwiązane za pomocą ścian fosforyzowanych. Czynne były aparaty do odświeżania powietrza (mechaniczne i elektryczne). Wejście do poszczególnych
pomieszczeń zabezpieczały specjalne drzwi.
Poprawna nazwa zakładów z pkt. 10 wykazu to:
"Polskie Zakłady Pasów, Artykułów Technicznych i Rymarskich".
Było to przedsiębiorstwo państwowe, które zostało utworzone na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 10 lipca 1948 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Prezesem Centralnego Urzędu Planowania.
Miały być wydane statut i regulamin, nie zostały.
Dokumentacja (wojenna) przez lata była nie do odnalezienia. Znalazła się dopiero rok czy dwa lata temu(??) i tylko dla obiektów naziemnych (do 1944/1945 r.), choć pewne jej szczegóły świadczą o istnieniu wejść do podziemi. Należy dodać, że w pobliżu znajdowała się filia KL Gross-Rosen (obóz żeński i męski). Kilka baraków (prawdopodobnie dla robotników przymusowych) stało na terenie zakładów. Kartoteki obozowe zaginęły, a o losie więźniów z zakładów nic nie wiadomo...
Tyle wiemy.
A teraz pytania.
1. Gdzie znajdują się dokumenty Opta Radio A.G. Werk III Görlitz-Moys, przy Winterfeldstrasse 31

: :idea:

Niestety pan Jerzy Rostkowski nie podaje (a wielka szkoda), gdzie się one znajdują.
2. Co się stało z dokumentacją po Polskich Zakładach Pasów, Artykułów Technicznych i Rymarskich

:
3. Co się stało z dokumentacją obozową (filii KL Gross-Rosen oraz obozu dla robotników przymusowych i obozu dla jeńców wojennych)

:
4. Czy obiekt "Serezit" (nr 5170) może mieć coś wspólnego z kopalnią "Friedrich Anna"

:
P.S. A tak na marginesie, to gdzie w Zgorzelcu mieścił się browar "Landeskrone" i co teraz tam jest?
Ktoś coś może wie w kwestiach przeze mnie poruszonych?
Pozdrawiam
wars98